Giải Đáp A-Z Về Xuất Khẩu Lao Động Nhật Bản Cho Lao Động Tại Đồng Tháp

Đồng Tháp, mảnh đất trù phú của Đồng bằng sông Cửu Long, không chỉ nổi tiếng với những cánh đồng sen bạt ngàn mà còn là nơi nuôi dưỡng những người con chăm chỉ, cần cù và giàu ý chí vươn lên. Trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng, xu hướng tìm kiếm cơ hội việc làm và phát triển bản thân tại các quốc gia phát triển ngày càng trở nên phổ biến. Nhật Bản, với nền kinh tế hàng đầu thế giới, môi trường làm việc chuyên nghiệp, chế độ đãi ngộ hấp dẫn và nền văn hóa đặc sắc, đã và đang là điểm đến mơ ước của hàng ngàn lao động Việt Nam, bao gồm cả những người con ưu tú của Đồng Tháp.

Tuy nhiên, hành trình đến Nhật Bản làm việc không chỉ trải đầy hoa hồng. Nó đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng về kiến thức, kỹ năng, tài chính và đặc biệt là tinh thần. Hiểu được những băn khoăn, trăn trở và mong muốn tìm hiểu thông tin một cách đầy đủ, chính xác của người lao động Đồng Tháp, bài viết này được biên soạn như một cuốn cẩm nang “A-Z”, cung cấp cái nhìn toàn diện nhất về chương trình xuất khẩu lao động (XKLĐ) Nhật Bản.

Từ việc tìm hiểu lý do tại sao nên chọn Nhật Bản, các điều kiện cần đáp ứng, quy trình tham gia chi tiết, các chương trình phổ biến, chi phí dự kiến, cuộc sống thực tế tại Nhật, quyền lợi và nghĩa vụ, cho đến những lưu ý quan trọng để tránh rủi ro…, tất cả sẽ được trình bày một cách hệ thống và dễ hiểu. Đồng thời, bài viết cũng giới thiệu Gate Future (GF) – một kênh thông tin uy tín, sẵn sàng đồng hành và hỗ trợ người lao động trên con đường chinh phục giấc mơ Nhật Bản.

Hãy cùng chúng tôi khám phá hành trình này, trang bị cho mình những kiến thức cần thiết để đưa ra quyết định sáng suốt và mở ra một chương mới đầy hứa hẹn trong sự nghiệp và cuộc sống của bạn.

Phần 1: Tại Sao Nên Chọn Nhật Bản Để Phát Triển Sự Nghiệp?

Trước khi đi sâu vào chi tiết quy trình và điều kiện, việc hiểu rõ những lợi ích và sức hấp dẫn của thị trường lao động Nhật Bản là vô cùng quan trọng. Đây chính là động lực thúc đẩy và giúp người lao động Đồng Tháp có cái nhìn rõ ràng hơn về mục tiêu của mình.

1.1. Thu Nhập Cao và Cơ Hội Tích Lũy Vượt Trội: Đây là yếu tố hấp dẫn hàng đầu. Mức lương cơ bản tại Nhật Bản dành cho lao động nước ngoài, bao gồm cả thực tập sinh kỹ năng và lao động kỹ năng đặc định, thường cao hơn đáng kể so với mặt bằng chung tại Việt Nam. Mức lương này được quy định theo luật pháp Nhật Bản và thay đổi tùy theo vùng, ngành nghề.

• Mức lương tham khảo: Lương cơ bản thường dao động từ 150.000 Yên đến trên 200.000 Yên/tháng (tương đương khoảng 25-35 triệu VNĐ trở lên, tùy tỷ giá). Sau khi trừ các khoản chi phí bắt buộc như thuế, bảo hiểm, tiền nhà, ăn uống, người lao động vẫn có thể tiết kiệm được một khoản tiền đáng kể, thường từ 15-25 triệu VNĐ/tháng hoặc hơn, nếu chi tiêu hợp lý và có giờ làm thêm.
• Làm thêm giờ (Tăng ca): Luật pháp Nhật Bản quy định rõ về giờ làm việc tiêu chuẩn (thường là 8 tiếng/ngày, 40 tiếng/tuần). Việc làm thêm giờ được trả lương cao hơn (thường là 125% lương cơ bản cho giờ làm thêm ngày thường, 135% cho ngày nghỉ, và cao hơn nữa cho làm đêm). Đây là cơ hội để gia tăng thu nhập đáng kể.
• Cơ hội tích lũy: Sau 3-5 năm làm việc, người lao động có thể tích lũy được một số vốn không nhỏ (vài trăm triệu đến cả tỷ đồng), tạo nền tảng vững chắc cho tương lai khi trở về Việt Nam lập nghiệp, xây nhà, hoặc đầu tư.

1.2. Nâng Cao Trình Độ Kỹ Năng và Tay Nghề: Nhật Bản nổi tiếng với nền công nghiệp phát triển, công nghệ tiên tiến và quy trình làm việc khoa học, chuẩn mực. Làm việc tại đây là cơ hội vàng để người lao động Đồng Tháp:

• Tiếp cận công nghệ hiện đại: Được đào tạo và làm việc trực tiếp với máy móc, thiết bị, công nghệ tiên tiến trong các ngành như cơ khí, điện tử, xây dựng, chế biến thực phẩm, nông nghiệp công nghệ cao…
• Học hỏi quy trình chuyên nghiệp: Rèn luyện tác phong công nghiệp, tính kỷ luật, sự tỉ mỉ, chính xác và ý thức trách nhiệm cao trong công việc – những phẩm chất quý giá cho sự phát triển sự nghiệp sau này.
• Nâng cao tay nghề thực tế: Kinh nghiệm làm việc thực tế tại các doanh nghiệp Nhật Bản giúp nâng cao trình độ chuyên môn và tay nghề một cách rõ rệt, được các nhà tuyển dụng trong nước đánh giá cao khi trở về.

1.3. Học Hỏi Ngôn Ngữ và Văn Hóa Nhật Bản: Sống và làm việc tại Nhật Bản là môi trường lý tưởng nhất để trau dồi tiếng Nhật.

• Giao tiếp hàng ngày: Việc sử dụng tiếng Nhật trong công việc và cuộc sống hàng ngày giúp khả năng ngôn ngữ tiến bộ nhanh chóng.
• Giá trị của tiếng Nhật: Thành thạo tiếng Nhật mở ra nhiều cơ hội việc làm tốt hơn tại các công ty Nhật Bản ở Việt Nam sau khi về nước, với mức lương hấp dẫn (phiên dịch, quản lý, kỹ thuật viên…).
• Trải nghiệm văn hóa: Hiểu biết về văn hóa Nhật Bản (sự tôn trọng, đúng giờ, làm việc nhóm, lễ nghi…) không chỉ giúp hòa nhập tốt hơn tại nơi làm việc mà còn làm phong phú thêm vốn sống và tầm nhìn.

1.4. Môi Trường Sống và Làm Việc An Toàn, Hiện Đại: Nhật Bản được biết đến là một trong những quốc gia an toàn nhất thế giới với tỷ lệ tội phạm thấp.

• An ninh đảm bảo: Người lao động có thể yên tâm sinh sống và làm việc mà không phải lo lắng quá nhiều về các vấn đề an ninh trật tự.
• Phúc lợi xã hội tốt: Hệ thống bảo hiểm y tế, bảo hiểm lao động, bảo hiểm hưu trí (nenkin) đảm bảo quyền lợi cho người lao động. Khi tham gia đầy đủ, người lao động được khám chữa bệnh với chi phí thấp và có thể nhận lại một phần tiền bảo hiểm hưu trí khi về nước.
• Môi trường sống văn minh: Cơ sở hạ tầng hiện đại, giao thông công cộng thuận tiện, môi trường sạch sẽ, ý thức cộng đồng cao.

1.5. Quan Hệ Việt Nam – Nhật Bản Tốt Đẹp: Mối quan hệ hợp tác chiến lược sâu rộng giữa hai quốc gia tạo điều kiện thuận lợi cho các chương trình hợp tác lao động, đảm bảo quyền lợi và sự hỗ trợ tốt hơn cho người lao động Việt Nam tại Nhật Bản.

Việc lựa chọn Nhật Bản không chỉ đơn thuần là đi làm kiếm tiền, mà còn là một hành trình đầu tư cho tương lai, nâng cao giá trị bản thân một cách toàn diện.

Phần 2: Điều Kiện Tham Gia Chương Trình XKLĐ Nhật Bản (Cập Nhật Mới Nhất)

Để có thể đặt chân đến Nhật Bản làm việc, người lao động Đồng Tháp cần đáp ứng các điều kiện cơ bản theo quy định của cả phía Việt Nam và Nhật Bản. Các điều kiện này có thể thay đổi đôi chút tùy thuộc vào chương trình (Thực tập sinh, Kỹ năng đặc định, Kỹ sư…) và yêu cầu cụ thể của từng đơn hàng/công ty tuyển dụng.

2.1. Điều Kiện Chung:

• Độ tuổi:
  • Thực tập sinh kỹ năng (TITP): Thường từ 18 đến 35 tuổi. Một số đơn hàng đặc thù có thể lấy đến 38-40 tuổi (ví dụ: xây dựng, may mặc có tay nghề cao).
  • Kỹ năng đặc định (SSW): Thường từ 18 tuổi trở lên, không giới hạn tuổi tối đa quá khắt khe như TITP, nhưng các công ty thường ưu tiên độ tuổi lao động vàng (dưới 40).
  • Kỹ sư/Nhân viên văn phòng: Thường không giới hạn tuổi cứng nhắc, nhưng phụ thuộc vào yêu cầu kinh nghiệm và năng lực của vị trí tuyển dụng.
• Trình độ học vấn:
  • Thực tập sinh kỹ năng: Tối thiểu tốt nghiệp Trung học cơ sở (Cấp 2). Nhiều đơn hàng yêu cầu tốt nghiệp Trung học phổ thông (Cấp 3) trở lên.
  • Kỹ năng đặc định: Thường yêu cầu tốt nghiệp THPT trở lên.
  • Kỹ sư/Nhân viên văn phòng: Tối thiểu tốt nghiệp Cao đẳng, Đại học chuyên ngành phù hợp với vị trí ứng tuyển.
• Sức khỏe: Đây là yếu tố cực kỳ quan trọng và có tiêu chuẩn rõ ràng. Người lao động phải có giấy chứng nhận sức khỏe đủ điều kiện đi làm việc ở nước ngoài do các bệnh viện được Bộ Y tế cấp phép khám (danh sách cụ thể).
• Yêu cầu về ngoại hình: Một số đơn hàng có yêu cầu về chiều cao, cân nặng tối thiểu (ví dụ: Nam > 1m60, Nặng > 50kg; Nữ > 1m50, Nặng > 40kg), nhưng không phải tất cả. Yêu cầu này thường liên quan đến tính chất công việc (ví dụ: công việc cần thể lực, làm việc trên cao…). Không có hình xăm lớn, lộ rõ (một số đơn hàng có thể chấp nhận hình xăm nhỏ, kín đáo, tùy thuộc vào công ty tiếp nhận).
• Kinh nghiệm làm việc:
  • Thực tập sinh: Đa số không yêu cầu kinh nghiệm, sẽ được đào tạo. Tuy nhiên, các đơn hàng yêu cầu tay nghề (may, hàn, tiện…) sẽ ưu tiên người đã có kinh nghiệm.
  • Kỹ năng đặc định: Bắt buộc phải có kinh nghiệm làm việc trong ngành nghề đăng ký hoặc đã hoàn thành chương trình thực tập sinh kỹ năng đúng ngành đó. Cần thi đỗ kỳ thi kỹ năng nghề tương ứng.
  • Kỹ sư: Yêu cầu kinh nghiệm làm việc thực tế trong lĩnh vực chuyên môn.
• Năng lực tiếng Nhật:
  • Thực tập sinh: Trước khi xuất cảnh, yêu cầu đạt trình độ tiếng Nhật cơ bản, thường tương đương N5 hoặc N4 JLPT (kỳ thi năng lực tiếng Nhật). Thời gian đào tạo thường từ 4-6 tháng tại Việt Nam.
  • Kỹ năng đặc định: Yêu cầu trình độ tiếng Nhật cao hơn, tối thiểu N4 JLPT hoặc vượt qua kỳ thi tiếng Nhật Foundation Test (JFT-Basic).
  • Kỹ sư: Thường yêu cầu N3, N2 trở lên để phục vụ công việc chuyên môn và giao tiếp hiệu quả.
• Yêu cầu về pháp lý:
  • Có đầy đủ năng lực hành vi dân sự.
  • Không có tiền án, tiền sự.
  • Không thuộc diện bị cấm xuất cảnh khỏi Việt Nam hoặc cấm nhập cảnh vào Nhật Bản (ví dụ: đã từng bị trục xuất khỏi Nhật, lưu trú bất hợp pháp…).
• Yêu cầu về tài chính: Gia đình cần chuẩn bị một khoản chi phí ban đầu để tham gia chương trình (sẽ được trình bày chi tiết ở Phần 6).

2.2. Điều Kiện Sức Khỏe Chi Tiết (Các Bệnh Thường Không Đủ Điều Kiện):

Việc kiểm tra sức khỏe rất nghiêm ngặt. Các nhóm bệnh chính thường không đủ điều kiện bao gồm:

• Bệnh truyền nhiễm: Viêm gan B (rất phổ biến và là lý do bị loại nhiều nhất), HIV, Lao phổi, Giang mai, Lậu…
• Bệnh tim mạch: Các bệnh về van tim, suy tim, bệnh mạch vành, huyết áp cao/thấp không kiểm soát được…
• Bệnh về hô hấp: Hen suyễn nặng, các bệnh phổi mãn tính…
• Bệnh về tiêu hóa: Viêm loét dạ dày tá tràng nặng, xơ gan…
• Bệnh nội tiết: Tiểu đường (đặc biệt là type 1 hoặc type 2 nặng)…
• Bệnh thần kinh/tâm thần: Động kinh, tâm thần phân liệt, rối loạn tâm thần nặng…
• Bệnh về cơ xương khớp: Viêm khớp nặng, thoái hóa cột sống nặng, dị tật ảnh hưởng khả năng lao động…
• Bệnh về da: Các bệnh da liễu mãn tính, lây nhiễm hoặc ảnh hưởng thẩm mỹ lớn (tùy mức độ và yêu cầu đơn hàng).
• Bệnh về mắt: Mù màu (quan trọng với các ngành điện tử, cơ khí chính xác, lái xe…), thị lực quá kém không thể điều chỉnh bằng kính…
• Bệnh về tai mũi họng: Thính lực kém, viêm xoang nặng…
• Ung thư và các khối u ác tính.

Lưu ý quan trọng: Tiêu chuẩn sức khỏe có thể thay đổi và được áp dụng linh hoạt tùy theo yêu cầu của từng công ty tiếp nhận tại Nhật Bản. Việc khám sức khỏe phải được thực hiện tại các bệnh viện được chỉ định. Người lao động nên khám sức khỏe tổng quát sơ bộ trước khi quyết định đăng ký tham gia để tránh mất thời gian và chi phí nếu không đủ điều kiện.

2.3. Yêu cầu về ý thức và thái độ: Ngoài các điều kiện cứng, phía Nhật Bản cũng rất coi trọng ý thức kỷ luật, thái độ làm việc nghiêm túc, tinh thần học hỏi, khả năng hòa nhập và tuân thủ quy định của người lao động. Đây là yếu tố quan trọng để thành công và có trải nghiệm tốt đẹp tại Nhật.

Việc đáp ứng đầy đủ các điều kiện trên là bước khởi đầu quan trọng cho hành trình XKLĐ Nhật Bản của người lao động Đồng Tháp. Nên tìm hiểu kỹ và đối chiếu với bản thân trước khi đưa ra quyết định.

Phần 3: Quy Trình Tham Gia Chương Trình XKLĐ Nhật Bản (A->Z)

Hành trình từ Đồng Tháp đến Nhật Bản làm việc bao gồm nhiều bước khác nhau, đòi hỏi sự chuẩn bị và tuân thủ nghiêm ngặt. Dưới đây là quy trình chi tiết, giúp người lao động hình dung rõ ràng các giai đoạn cần trải qua:

Bước 1: Tìm Hiểu Thông Tin và Lựa Chọn Công Ty XKLĐ Uy Tín

• Nghiên cứu thị trường: Tìm hiểu về các chương trình đi Nhật (TTS, SSW, Kỹ sư), các ngành nghề phổ biến, mức lương, chi phí, điều kiện… thông qua các nguồn đáng tin cậy.
• Lựa chọn công ty phái cử (Công ty XKLĐ tại Việt Nam): Đây là bước CỰC KỲ QUAN TRỌNG.
  • Kiểm tra giấy phép: Công ty phải có Giấy phép hoạt động dịch vụ đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài do Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội (Bộ LĐTBXH) cấp. Danh sách các công ty được cấp phép được công bố trên website của Cục Quản lý Lao động Ngoài nước (dolab.gov.vn).
  • Tìm hiểu về công ty: Uy tín, kinh nghiệm hoạt động, số lượng lao động đã đưa đi thành công, phản hồi từ các lao động cũ, quy trình làm việc minh bạch, chi phí rõ ràng, chất lượng đào tạo, khả năng hỗ trợ tại Nhật Bản…
  • Cảnh giác: Tránh xa các công ty/cá nhân môi giới không có giấy phép, hứa hẹn mức lương “trên trời”, thu phí quá cao hoặc mập mờ, yêu cầu đặt cọc lớn khi chưa có thông tin đơn hàng rõ ràng.
  • Kênh thông tin uy tín: Gate Future (GF) là một địa chỉ đáng tin cậy cung cấp thông tin và tư vấn về việc làm quốc tế, bao gồm cả thị trường Nhật Bản. Bạn có thể liên hệ để được tư vấn chi tiết và hỗ trợ lựa chọn đơn hàng phù hợp.
    • SĐT/Zalo: 0383 098 339 – 0345 068 339
    • Website: gf.edu.vn

Bước 2: Tư Vấn và Đăng Ký Tham Gia

• Liên hệ công ty XKLĐ: Đến trực tiếp văn phòng hoặc liên hệ qua điện thoại/website để được tư vấn viên giải đáp thắc mắc.
• Cung cấp thông tin cá nhân: Khai báo thông tin về trình độ học vấn, kinh nghiệm làm việc, nguyện vọng ngành nghề, tình trạng sức khỏe sơ bộ…
• Lựa chọn đơn hàng: Dựa trên nguyện vọng và sự phù hợp, tư vấn viên sẽ giới thiệu các đơn hàng (công việc cụ thể) đang tuyển dụng. Đơn hàng bao gồm thông tin chi tiết về công ty tiếp nhận tại Nhật, nội dung công việc, địa điểm làm việc, mức lương, chế độ đãi ngộ, yêu cầu cụ thể…
• Hoàn thiện hồ sơ đăng ký ban đầu: Nộp các giấy tờ cơ bản theo yêu cầu của công ty (CMND/CCCD, sổ hộ khẩu, bằng cấp…).

Bước 3: Khám Sức Khỏe Tổng Quát

• Công ty XKLĐ sẽ hướng dẫn người lao động đến khám sức khỏe tại một trong các bệnh viện được cấp phép khám cho người đi XKLĐ.
• Kết quả khám sức khỏe là căn cứ quan trọng để xác định bạn có đủ điều kiện tham gia chương trình hay không. Nếu không đạt, bạn sẽ không thể tiếp tục quy trình.

Bước 4: Đào Tạo Tiếng Nhật và Định Hướng Trước Thi Tuyển

• Học tiếng Nhật: Đây là giai đoạn bắt buộc và quan trọng. Người lao động sẽ tham gia khóa đào tạo tiếng Nhật tập trung tại trung tâm đào tạo của công ty XKLĐ. Thời gian học thường kéo dài từ 4-6 tháng (hoặc lâu hơn tùy yêu cầu đơn hàng và khả năng tiếp thu). Mục tiêu là đạt trình độ giao tiếp cơ bản và vượt qua các kỳ thi năng lực tiếng Nhật cần thiết (N5, N4 hoặc JFT-Basic đối với SSW).
• Học kỹ năng mềm và định hướng: Song song với học tiếng, người lao động được đào tạo về:
  • Văn hóa Nhật Bản (cách chào hỏi, ứng xử, tác phong làm việc…).
  • Quy định pháp luật Nhật Bản liên quan đến lao động.
  • Kỹ năng sống và làm việc tại Nhật (quản lý chi tiêu, sử dụng phương tiện công cộng, xử lý tình huống…).
  • Kỹ năng nghề cơ bản (nếu đơn hàng yêu cầu).
• Ôn luyện cho phỏng vấn: Được hướng dẫn cách trả lời phỏng vấn, chuẩn bị tâm lý tốt nhất cho buổi thi tuyển.

Bước 5: Thi Tuyển Đơn Hàng (Phỏng Vấn với Nhà Tuyển Dụng Nhật Bản)

• Đây là vòng quyết định việc bạn có được chọn cho đơn hàng đã đăng ký hay không.
• Hình thức: Thường là phỏng vấn trực tiếp (nhà tuyển dụng Nhật Bản sang Việt Nam) hoặc phỏng vấn online qua video call.
• Nội dung:
  • Giới thiệu bản thân bằng tiếng Nhật.
  • Trả lời các câu hỏi về kinh nghiệm, kỹ năng, lý do chọn Nhật Bản, mục tiêu…
  • Kiểm tra tay nghề (đối với các đơn hàng kỹ thuật, may mặc…).
  • Kiểm tra thể lực (chống đẩy, chạy, vác vật nặng… tùy đơn hàng).
  • Kiểm tra kỹ năng tính toán, sự khéo léo (IQ test, xếp hình…).
• Kết quả: Sẽ được công ty XKLĐ thông báo sau vài ngày hoặc ngay sau buổi phỏng vấn. Nếu trúng tuyển, bạn sẽ chuyển sang giai đoạn tiếp theo. Nếu không trúng tuyển, bạn có thể chờ thi đơn hàng khác phù hợp hơn.

Bước 6: Đào Tạo Nâng Cao Sau Trúng Tuyển

• Sau khi trúng tuyển, người lao động tiếp tục tham gia khóa đào tạo nâng cao tại trung tâm.
• Nội dung:
  • Tiếp tục học tiếng Nhật chuyên sâu hơn, tập trung vào từ vựng và mẫu câu liên quan đến công việc cụ thể.
  • Đào tạo kỹ năng nghề chuyên sâu theo yêu cầu của công ty tiếp nhận.
  • Bổ sung kiến thức về cuộc sống, pháp luật Nhật Bản.
• Thời gian đào tạo giai đoạn này thường kéo dài thêm vài tháng.

Bước 7: Hoàn Thiện Hồ Sơ Xin Tư Cách Lưu Trú (COE) và Visa

• Chuẩn bị hồ sơ: Công ty XKLĐ sẽ hướng dẫn người lao động chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ cần thiết theo yêu cầu của Cục Quản lý Xuất nhập cảnh Nhật Bản để xin Giấy chứng nhận tư cách lưu trú (Certificate of Eligibility – COE). Hồ sơ thường bao gồm: hộ chiếu, ảnh thẻ, các loại bằng cấp, giấy xác nhận kinh nghiệm (nếu có), giấy khám sức khỏe, sơ yếu lý lịch, đơn xin COE…
• Nộp hồ sơ tại Nhật: Công ty XKLĐ phối hợp với nghiệp đoàn hoặc công ty tiếp nhận tại Nhật Bản để nộp hồ sơ xin COE lên Cục Quản lý Xuất nhập cảnh địa phương.
• Thời gian chờ COE: Thường từ 2-4 tháng, có thể lâu hơn tùy thời điểm.
• Xin Visa: Sau khi có COE gốc gửi về Việt Nam, công ty XKLĐ sẽ tiến hành thủ tục xin Visa tại Đại sứ quán/Lãnh sự quán Nhật Bản tại Việt Nam. Thời gian xét duyệt Visa thường từ 7-10 ngày làm việc.

Bước 8: Đào Tạo Định Hướng Trước Xuất Cảnh

• Sau khi có Visa, người lao động tham gia khóa đào tạo định hướng cuối cùng trước khi bay.
• Nội dung: Phổ biến lại các quy định quan trọng, dặn dò về hành lý, thủ tục tại sân bay, cách liên lạc khi sang Nhật, thông tin liên hệ của nghiệp đoàn/công ty tiếp nhận và công ty phái cử, các tình huống cần lưu ý…
• Ký hợp đồng lao động chính thức: Ký kết hợp đồng với công ty phái cử và hợp đồng với công ty tiếp nhận tại Nhật (nếu chưa ký trước đó). Đọc kỹ các điều khoản về công việc, lương, thời hạn, quyền lợi, nghĩa vụ.

Bước 9: Xuất Cảnh Sang Nhật Bản

• Công ty XKLĐ sắp xếp lịch bay và đưa người lao động ra sân bay làm thủ tục xuất cảnh.
• Thường có cán bộ của công ty đi cùng hoặc có người của nghiệp đoàn/công ty tiếp nhận đón tại sân bay Nhật Bản.

Bước 10: Nhập Quốc và Đào Tạo Sau Nhập Cảnh tại Nhật Bản

• Làm thủ tục nhập cảnh: Trình hộ chiếu, visa, COE (nếu cần) tại sân bay Nhật Bản, lấy thẻ lưu trú (Zairyu Card).
• Di chuyển về nơi ở: Được nghiệp đoàn/công ty tiếp nhận đưa về nơi ở (thường là ký túc xá hoặc nhà ở công ty chuẩn bị).
• Đào tạo sau nhập cảnh: Tham gia khóa đào tạo ngắn (thường khoảng 1 tháng) tại Nhật Bản do nghiệp đoàn hoặc công ty tiếp nhận tổ chức. Nội dung bao gồm: ôn tập tiếng Nhật, tìm hiểu sâu hơn về luật pháp, văn hóa, quy tắc an toàn lao động, làm quen với môi trường sống và công việc.

Bước 11: Bắt Đầu Công Việc Chính Thức

• Sau khóa đào tạo, người lao động được đưa đến công ty/nhà máy để bắt đầu công việc theo hợp đồng đã ký.
• Trong quá trình làm việc, nghiệp đoàn/công ty tiếp nhận và công ty phái cử tại Việt Nam có trách nhiệm quản lý, hỗ trợ và bảo vệ quyền lợi cho người lao động.

Quy trình này có vẻ dài và phức tạp, nhưng nếu lựa chọn được công ty uy tín và chuẩn bị tốt, người lao động Đồng Tháp hoàn toàn có thể hoàn thành từng bước một cách thuận lợi.

Phần 4: Các Chương Trình và Loại Visa Phổ Biến

Hiện nay, có nhiều chương trình và loại visa khác nhau cho phép người lao động Việt Nam, bao gồm cả lao động Đồng Tháp, sang Nhật Bản làm việc. Hiểu rõ đặc điểm của từng loại hình giúp bạn lựa chọn con đường phù hợp nhất với trình độ, kinh nghiệm và mục tiêu của bản thân.

4.1. Chương Trình Thực Tập Sinh Kỹ Năng (Technical Intern Training Program – TITP / 技能実習 – Ginou Jisshuu)

Đây là chương trình phổ biến nhất và thu hút số lượng lớn lao động Việt Nam tham gia trong nhiều năm qua.

• Mục đích: Ban đầu được thiết kế với mục tiêu chuyển giao kỹ thuật, công nghệ từ Nhật Bản cho các nước đang phát triển thông qua việc tiếp nhận thực tập sinh sang học hỏi và làm việc thực tế. Tuy nhiên, trên thực tế, đây là nguồn cung ứng lao động quan trọng cho nhiều ngành nghề tại Nhật Bản đang thiếu hụt nhân lực.
• Đối tượng: Lao động phổ thông, chưa yêu cầu kinh nghiệm hoặc tay nghề cao (sẽ được đào tạo).
• Thời hạn: Thường là 3 năm. Một số ngành nghề có thể gia hạn lên 5 năm (hoàn thành giai đoạn 2 – Thực tập sinh kỹ năng số 2 và giai đoạn 3 – Thực tập sinh kỹ năng số 3).
• Ngành nghề: Rất đa dạng, bao gồm khoảng 80+ ngành nghề thuộc các lĩnh vực:
  • Nông nghiệp (trồng trọt, chăn nuôi)
  • Ngư nghiệp (nuôi trồng, đánh bắt hải sản)
  • Xây dựng (giàn giáo, cốt thép, cốp pha, hoàn thiện nội thất…)
  • Chế biến thực phẩm (chế biến thủy sản, thịt gia súc gia cầm, làm bánh kẹo, đồ hộp…)
  • Dệt may (may công nghiệp, dệt…)
  • Cơ khí và kim loại (hàn, tiện, phay, dập kim loại, đúc, sơn…)
  • Các ngành nghề khác (in ấn, đóng gói công nghiệp, vệ sinh tòa nhà, điều dưỡng – hộ lý…)
• Ưu điểm:
  • Điều kiện tham gia không quá khắt khe về bằng cấp và kinh nghiệm.
  • Chi phí tham gia thường thấp hơn so với đi theo diện kỹ sư.
  • Được đào tạo tiếng Nhật và kỹ năng từ đầu.
  • Có cơ hội tích lũy một khoản vốn khá sau 3-5 năm.
• Nhược điểm:
  • Bản chất là “thực tập sinh”, nên quyền lợi và tính linh hoạt có phần hạn chế so với các visa lao động khác.
  • Khó chuyển việc hoặc thay đổi công ty trong quá trình thực tập (trừ trường hợp đặc biệt có lý do chính đáng và được cơ quan quản lý cho phép).
  • Không được bảo lãnh người thân sang Nhật.
  • Sau khi kết thúc 5 năm, nếu không chuyển đổi sang visa Kỹ năng đặc định hoặc visa khác, bắt buộc phải về nước.
• Lưu ý: Chương trình TITP đang trong quá trình xem xét cải cách hoặc thay thế bởi một chương trình mới tại Nhật Bản nhằm cải thiện quyền lợi và điều kiện làm việc cho lao động nước ngoài. Người lao động cần cập nhật thông tin mới nhất từ các nguồn chính thống.

4.2. Chương Trình Lao Động Kỹ Năng Đặc Định (Specified Skilled Worker – SSW / 特定技能 – Tokutei Ginou)

Chương trình này được Chính phủ Nhật Bản triển khai từ tháng 4 năm 2019 nhằm giải quyết tình trạng thiếu hụt lao động trầm trọng trong một số ngành công nghiệp cụ thể.

• Mục đích: Thu hút lao động nước ngoài có kỹ năng và kinh nghiệm nhất định đến làm việc trực tiếp tại các doanh nghiệp Nhật Bản.
• Phân loại: Có 2 loại visa Kỹ năng đặc định:
  • Kỹ năng đặc định số 1 (SSW 1 – 特定技能1号):
    • Đối tượng: Lao động có trình độ kỹ năng và tiếng Nhật nhất định trong 12 lĩnh vực được chỉ định (tính đến hiện tại, có thể thay đổi):
      1. Điều dưỡng, hộ lý (介護)
      2. Vệ sinh tòa nhà (ビルクリーニング)
      3. Công nghiệp vật liệu (素形材産業)
      4. Công nghiệp chế tạo máy (産業機械製造業)
      5. Công nghiệp điện – điện tử (電気電子情報関連産業)
      6. Xây dựng (建設)
      7. Đóng tàu, hàng hải (造船・舶用工業)
      8. Bảo dưỡng, sửa chữa ô tô (自動車整備)
      9. Hàng không (空港業)
      10. Khách sạn (宿泊)
      11. Nông nghiệp (農業)
      12. Ngư nghiệp (漁業)
      13. Chế biến thực phẩm và đồ uống (飲食料品製造業)
      14. Dịch vụ ăn uống, nhà hàng (外食業) (Lưu ý: Danh sách 14 ngành có sự gộp lại từ 12 lĩnh vực ban đầu)
    • Yêu cầu: Phải thi đỗ kỳ thi kỹ năng nghề và kỳ thi năng lực tiếng Nhật (JLPT N4 hoặc JFT-Basic A2) tương ứng với ngành nghề đăng ký. Miễn thi đối với thực tập sinh đã hoàn thành tốt chương trình TITP (loại 2 hoặc 3) đúng ngành nghề đó.
    • Thời hạn lưu trú: Tối đa 5 năm (gia hạn hàng năm).
    • Quyền lợi: Được hưởng mức lương và chế độ đãi ngộ tương đương người Nhật cùng vị trí, có thể chuyển việc trong cùng ngành nghề (với điều kiện nhất định), không được bảo lãnh gia đình.
  • Kỹ năng đặc định số 2 (SSW 2 – 特定技能2号):
    • Đối tượng: Lao động có kỹ năng tay nghề cao hơn, vượt qua kỳ thi nâng cao của SSW 1.
    • Ngành nghề: Hiện tại chỉ áp dụng cho một số ngành như Xây dựng, Đóng tàu – Hàng hải. Dự kiến sẽ mở rộng thêm.
    • Thời hạn lưu trú: Không giới hạn thời gian, có thể gia hạn liên tục.
    • Quyền lợi: Mức lương cao hơn, được phép bảo lãnh vợ/chồng và con cái sang sinh sống cùng, có cơ hội xin visa vĩnh trú tại Nhật Bản.
• Ưu điểm của SSW so với TITP:
  • Được coi là visa lao động thực thụ, không phải “thực tập”.
  • Mức lương và chế độ đãi ngộ thường tốt hơn.
  • Có quyền chuyển việc (trong cùng lĩnh vực, tuân thủ quy định).
  • Có cơ hội ở lại lâu dài (với SSW 2).
• Nhược điểm:
  • Yêu cầu cao hơn về kỹ năng và tiếng Nhật (phải thi đỗ).
  • Số lượng ngành nghề hạn chế hơn TITP (dù đang mở rộng).

4.3. Visa Kỹ Sư / Chuyên Gia Khoa Học Xã Hội Nhân Văn (Engineer / Specialist in Humanities / International Services Visa)

Đây là loại visa dành cho những người có trình độ chuyên môn cao, tốt nghiệp Cao đẳng, Đại học trở lên.

• Đối tượng: Kỹ sư các ngành kỹ thuật (Cơ khí, Điện, IT, Xây dựng, Hóa học…), chuyên viên các ngành xã hội nhân văn (Biên phiên dịch, Kinh doanh quốc tế, Marketing, Kế toán…).
• Yêu cầu:
  • Bằng cấp: Tối thiểu Cao đẳng, Đại học chính quy với chuyên ngành phù hợp với công việc sẽ làm tại Nhật.
  • Kinh nghiệm làm việc: Thường yêu cầu kinh nghiệm thực tế.
  • Tiếng Nhật: Thường yêu cầu trình độ N3, N2 trở lên (tùy công ty và vị trí). Một số vị trí IT có thể yêu cầu tiếng Anh thay vì tiếng Nhật.
  • Có hợp đồng lao động ký trực tiếp với công ty tại Nhật Bản.
• Thời hạn: Thường là 1 năm, 3 năm hoặc 5 năm, có thể gia hạn nhiều lần.
• Quyền lợi:
  • Mức lương cao, tương xứng với trình độ và kinh nghiệm.
  • Chế độ đãi ngộ tốt, môi trường làm việc chuyên nghiệp.
  • Được phép bảo lãnh vợ/chồng và con cái sang sinh sống cùng (nếu đủ điều kiện tài chính).
  • Có cơ hội xin visa vĩnh trú sau một thời gian làm việc và sinh sống nhất định tại Nhật.
  • Có thể chuyển việc sang công ty khác nếu công việc mới phù hợp với chuyên ngành đã được cấp visa.
• Hình thức đi: Thường thông qua các công ty giới thiệu việc làm (headhunter) hoặc tự tìm kiếm và ứng tuyển trực tiếp vào các công ty Nhật Bản. Một số công ty XKLĐ cũng có mảng tuyển dụng kỹ sư.
• Chi phí: Thường thấp hơn đi TTS vì người lao động không phải trả phí môi giới hoặc phí rất thấp, chủ yếu là chi phí làm hồ sơ, vé máy bay (đôi khi được công ty Nhật hỗ trợ).

4.4. Các Loại Visa Khác:

Ngoài 3 loại hình chính trên, còn có một số visa khác như:

• Visa Du học sinh: Sang Nhật học tiếng hoặc học chuyên môn, được phép làm thêm tối đa 28 giờ/tuần. Sau khi tốt nghiệp có thể chuyển sang visa lao động nếu tìm được việc.
• Visa Lao động đặc biệt khác: Dành cho điều dưỡng viên, hộ lý theo hiệp định EPA Việt Nam – Nhật Bản (yêu cầu khắt khe hơn về bằng cấp và chứng chỉ hành nghề).
• Visa đoàn tụ gia đình: Dành cho vợ/chồng, con cái của người đang có visa lao động (Kỹ sư, SSW 2…) hoặc visa vĩnh trú tại Nhật.

Việc lựa chọn chương trình nào phụ thuộc vào nền tảng học vấn, kinh nghiệm, khả năng tiếng Nhật và mục tiêu dài hạn của mỗi người lao động Đồng Tháp. Hãy cân nhắc kỹ lưỡng và tìm kiếm sự tư vấn từ các đơn vị uy tín như Gate Future để có lựa chọn phù hợp nhất.

Phần 5: Ngành Nghề và Cơ Hội Việc Làm Tại Nhật Bản Cho Lao Động Đồng Tháp

Nhật Bản đang đối mặt với tình trạng già hóa dân số và thiếu hụt lao động nghiêm trọng ở nhiều lĩnh vực. Điều này mở ra cơ hội lớn cho lao động nước ngoài, trong đó có lao động từ Đồng Tháp. Dưới đây là các ngành nghề phổ biến và tiềm năng:

5.1. Nhóm Ngành Xây Dựng:

• Nhu cầu: Rất cao do Nhật Bản thường xuyên phải tu sửa, nâng cấp cơ sở hạ tầng và chuẩn bị cho các sự kiện quốc tế lớn.
• Công việc cụ thể: Lắp đặt giàn giáo, buộc cốt thép, đổ bê tông, lái máy xây dựng (máy xúc, máy ủi), mộc xây dựng (làm cốp pha), hoàn thiện nội thất (sơn, trát, thạch cao), lắp đặt đường ống, điện nước…
• Yêu cầu: Sức khỏe tốt, chịu được vất vả, không sợ độ cao. Nam giới là chủ yếu.
• Mức lương: Thường cao hơn các ngành khác do tính chất công việc nặng nhọc và nguy hiểm hơn.
• Phù hợp với lao động Đồng Tháp: Nam giới có sức khỏe, chăm chỉ, không ngại khó khăn.

5.2. Nhóm Ngành Cơ Khí và Chế Tạo:

• Nhu cầu: Nhật Bản là cường quốc về công nghiệp chế tạo, luôn cần nhân lực cho các nhà máy, xưởng sản xuất.
• Công việc cụ thể:
  • Hàn: Hàn CO2, hàn TIG, hàn que… (yêu cầu kỹ thuật và chứng chỉ).
  • Tiện, phay, bào: Vận hành máy tiện CNC, máy phay…
  • Dập kim loại: Vận hành máy dập.
  • Đúc: Làm khuôn, vận hành lò đúc.
  • Sơn kim loại: Sơn tĩnh điện, sơn công nghiệp.
  • Kiểm tra sản phẩm (QC): Kiểm tra chất lượng linh kiện, sản phẩm cơ khí.
  • Lắp ráp máy móc, thiết bị.
• Yêu cầu: Cần sự tỉ mỉ, cẩn thận, tuân thủ an toàn lao động. Một số vị trí yêu cầu tay nghề hoặc kiến thức kỹ thuật.
• Mức lương: Khá tốt, đặc biệt với các vị trí yêu cầu tay nghề cao.
• Phù hợp với lao động Đồng Tháp: Những người có hứng thú với máy móc, kỹ thuật, khéo tay, cẩn thận.

5.3. Nhóm Ngành Chế Biến Thực Phẩm:

• Nhu cầu: Luôn ổn định do nhu cầu tiêu dùng thực phẩm hàng ngày.
• Công việc cụ thể: Chế biến thủy sản (cắt, phi lê, đóng gói cá, tôm…), chế biến thịt gia súc gia cầm, làm bánh mì, bánh kẹo, làm cơm hộp (bento), chế biến rau củ quả, sản xuất đồ uống…
• Yêu cầu: Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm nghiêm ngặt, chịu được môi trường làm việc trong nhà xưởng (lạnh, đứng nhiều).
• Mức lương: Ở mức trung bình khá.
• Phù hợp với lao động Đồng Tháp: Cả nam và nữ, đặc biệt là nữ giới với tính cẩn thận, sạch sẽ. Lao động Đồng Tháp có kinh nghiệm sơ chế nông thủy sản là một lợi thế.

5.4. Nhóm Ngành Nông Nghiệp:

• Nhu cầu: Cao do lao động nông nghiệp Nhật Bản ngày càng già hóa.
• Công việc cụ thể:
  • Trồng trọt: Làm đất, gieo trồng, chăm sóc, thu hoạch rau củ quả (trong nhà kính hoặc ngoài trời), trồng hoa…
  • Chăn nuôi: Chăn nuôi bò sữa, lợn, gà… (cho ăn, vệ sinh chuồng trại, theo dõi sức khỏe vật nuôi).
• Yêu cầu: Chăm chỉ, chịu khó, yêu thích công việc đồng áng, có sức khỏe.
• Mức lương: Tương đối ổn định.
• Phù hợp với lao động Đồng Tháp: Đồng Tháp là tỉnh có thế mạnh về nông nghiệp, người lao động đã quen với công việc nhà nông sẽ dễ dàng thích nghi. Đây là ngành có nhiều đơn hàng phù hợp.

5.5. Nhóm Ngành Điều Dưỡng – Hộ Lý (Chăm sóc người cao tuổi):

• Nhu cầu: CỰC KỲ CAO và ngày càng tăng do dân số già hóa nhanh chóng. Đây là ngành được chính phủ Nhật Bản ưu tiên thu hút lao động nước ngoài.
• Công việc cụ thể: Hỗ trợ sinh hoạt hàng ngày cho người cao tuổi tại các viện dưỡng lão hoặc trung tâm chăm sóc sức khỏe (ăn uống, vệ sinh cá nhân, di chuyển, trò chuyện, theo dõi sức khỏe…).
• Yêu cầu: Cần lòng nhân ái, sự kiên nhẫn, kỹ năng giao tiếp tốt, sức khỏe tốt và không ngại công việc chăm sóc. Yêu cầu tiếng Nhật thường cao hơn các ngành khác (N4, N3). Cần có chứng chỉ liên quan (có thể đào tạo).
• Mức lương: Khá tốt và có nhiều chế độ đãi ngộ, cơ hội phát triển lâu dài (có thể thi lên chứng chỉ quốc gia Kaigo Fukushishi).
• Phù hợp với lao động Đồng Tháp: Những người có tấm lòng yêu thương, mong muốn công việc ổn định, ý nghĩa và có cơ hội ở lại Nhật lâu dài. Đặc biệt phù hợp với nữ giới.

5.6. Nhóm Ngành Dệt May:

• Nhu cầu: Vẫn còn, đặc biệt là các vị trí yêu cầu tay nghề.
• Công việc cụ thể: May công nghiệp theo dây chuyền (quần áo, rèm cửa, ghế ô tô…), kiểm tra chất lượng sản phẩm may.
• Yêu cầu: Khéo tay, nhanh nhẹn, có kinh nghiệm may là lợi thế lớn.
• Mức lương: Phụ thuộc vào năng suất và tay nghề.
• Phù hợp với lao động Đồng Tháp: Nữ giới có tay nghề may hoặc mong muốn học nghề may.

5.7. Nhóm Ngành Ngư Nghiệp:

• Nhu cầu: Có nhu cầu ở các vùng ven biển.
• Công việc cụ thể: Nuôi trồng hải sản (hàu, sò, cá…), đánh bắt xa bờ hoặc gần bờ.
• Yêu cầu: Sức khỏe tốt, chịu được sóng gió (nếu đi biển), không say sóng.
• Mức lương: Có thể cao nếu đi biển đánh bắt xa bờ, nhưng khá vất vả.
• Phù hợp với lao động Đồng Tháp: Nam giới có sức khỏe, quen với sông nước, không ngại khó khăn. Kinh nghiệm nuôi trồng thủy sản ở Đồng Tháp có thể là lợi thế cho các đơn hàng nuôi trồng.

5.8. Các Ngành Nghề Khác:

• Vệ sinh tòa nhà: Làm sạch văn phòng, trung tâm thương mại, khách sạn…
• Khách sạn: Buồng phòng, lễ tân (yêu cầu tiếng Nhật tốt).
• Nhà hàng: Phụ bếp, phục vụ (yêu cầu tiếng Nhật tốt).
• Điện tử: Lắp ráp linh kiện điện tử (yêu cầu khéo tay, thị lực tốt).
• Đóng gói công nghiệp: Phân loại, đóng gói sản phẩm trong nhà máy.
• Bảo dưỡng ô tô: Sửa chữa, bảo trì xe ô tô (yêu cầu kỹ năng).

Lưu ý khi lựa chọn ngành nghề:

• Phù hợp với bản thân: Chọn ngành nghề phù hợp với sức khỏe, sở thích, kỹ năng và kinh nghiệm (nếu có). Đừng chỉ nhìn vào mức lương.
• Tìm hiểu kỹ công việc: Hiểu rõ tính chất công việc, môi trường làm việc, những khó khăn có thể gặp phải.
• Xu hướng thị trường: Một số ngành (như điều dưỡng, xây dựng, nông nghiệp, IT) đang có nhu cầu cao và nhiều cơ hội hơn.
• Tư vấn từ công ty XKLĐ: Trao đổi kỹ với tư vấn viên để được giới thiệu các đơn hàng phù hợp.

Người lao động Đồng Tháp có nhiều lựa chọn ngành nghề khi sang Nhật. Việc xác định đúng ngành nghề phù hợp là bước quan trọng để có quá trình làm việc thuận lợi và hiệu quả.

Phần 6: Chi Phí Tham Gia Chương Trình XKLĐ Nhật Bản

Một trong những vấn đề được người lao động Đồng Tháp quan tâm nhất là chi phí phải bỏ ra để đi Nhật làm việc. Việc nắm rõ các khoản chi phí giúp bạn và gia đình có sự chuẩn bị tốt nhất về tài chính. Chi phí có thể thay đổi tùy thuộc vào công ty XKLĐ, chương trình tham gia (TTS, SSW, Kỹ sư), đơn hàng cụ thể và thời điểm.

6.1. Các Khoản Chi Phí Chính (Áp dụng chủ yếu cho Thực tập sinh):

• Phí dịch vụ (Phí môi giới):
  • Đây là khoản phí trả cho công ty XKLĐ tại Việt Nam để thực hiện các dịch vụ tìm kiếm đơn hàng, tư vấn, làm hồ sơ, quản lý lao động…
  • Theo quy định của Bộ LĐTBXH, mức phí dịch vụ không được vượt quá 01 tháng tiền lương theo hợp đồng cho mỗi năm làm việc. Đối với hợp đồng 3 năm, tổng phí dịch vụ không quá 3 tháng lương. Đối với một số ngành nghề đặc thù (thuyền viên…), mức phí có thể khác.
  • Ví dụ: Nếu lương theo hợp đồng là 150.000 Yên/tháng (khoảng 25 triệu VNĐ), phí dịch vụ cho hợp đồng 3 năm tối đa là 3 x 25 = 75 triệu VNĐ.
  • Lưu ý: Nhiều công ty có thể thu thấp hơn mức trần quy định, hoặc có các chương trình “không mất phí” (thường là các đơn hàng điều dưỡng, hoặc công ty Nhật Bản trực tiếp tài trợ – cần tìm hiểu kỹ điều kiện đi kèm). Cần yêu cầu công ty cung cấp hóa đơn, chứng từ thu tiền rõ ràng.
• Phí đào tạo:
  • Bao gồm chi phí học tiếng Nhật, đào tạo kỹ năng mềm, định hướng, và đào tạo tay nghề (nếu có) tại trung tâm của công ty XKLĐ trước khi xuất cảnh.
  • Chi phí này dao động tùy thuộc vào thời gian đào tạo (thường 4-8 tháng), chất lượng cơ sở vật chất, giáo viên, tài liệu… Mức phí này thường vài chục triệu đồng.
  • Một số công ty có thể gộp phí đào tạo vào phí dịch vụ hoặc thu riêng. Cần làm rõ khoản này trong hợp đồng.
• Chi phí khám sức khỏe: Khoảng 1-2 triệu VNĐ, tùy bệnh viện. Người lao động tự chi trả.
• Chi phí làm hồ sơ, giấy tờ: Bao gồm phí làm hộ chiếu (nếu chưa có), dịch thuật công chứng các loại giấy tờ, bằng cấp… Khoản này thường vài triệu đồng.
• Chi phí xin Visa: Lệ phí xin visa nộp cho Đại sứ quán/Lãnh sự quán Nhật Bản (khoảng vài trăm nghìn VNĐ).
• Vé máy bay: Thường do người lao động tự chi trả hoặc công ty XKLĐ mua giúp và tính vào tổng chi phí. Một số ít đơn hàng có thể được công ty Nhật Bản hỗ trợ vé máy bay lượt đi. Chi phí khoảng 10-15 triệu VNĐ (tùy hãng bay và thời điểm).
• Tiền ký quỹ (Nếu có):
  • Theo quy định hiện hành, doanh nghiệp dịch vụ không được thu tiền ký quỹ của người lao động đi làm việc tại Nhật Bản theo chương trình TITP và SSW.
  • Tuy nhiên, một số trường hợp đặc biệt hoặc chương trình khác có thể yêu cầu ký quỹ chống trốn. Cần tìm hiểu kỹ quy định và yêu cầu hợp đồng rõ ràng, minh bạch về khoản này (nếu có) và thủ tục hoàn trả. Tuyệt đối cảnh giác nếu bị yêu cầu ký quỹ không đúng quy định.
• Chi phí ăn ở, đi lại trong thời gian học tại Việt Nam: Người lao động tự túc hoặc đóng góp nếu ở nội trú tại trung tâm đào tạo.
• Chi phí chuẩn bị đồ dùng cá nhân trước khi bay.

Tổng chi phí tham khảo cho chương trình Thực tập sinh 3 năm thường dao động trong khoảng 80 triệu đến 150 triệu VNĐ. Con số này chỉ mang tính tham khảo, có thể cao hơn hoặc thấp hơn tùy thuộc vào các yếu tố đã nêu.

6.2. Chi Phí Đối Với Chương Trình Kỹ Năng Đặc Định (SSW):

• Chi phí đi theo diện SSW thường thấp hơn so với TTS, đặc biệt nếu người lao động đã ở Nhật (chuyển từ TTS hoặc du học sinh sang) hoặc tự thi chứng chỉ tại Việt Nam.
• Nếu đi từ Việt Nam, vẫn có thể mất các khoản phí tương tự TTS (dịch vụ, đào tạo tiếng Nhật, hồ sơ, vé máy bay…) nhưng mức phí dịch vụ có thể thấp hơn.
• Chi phí thi chứng chỉ kỹ năng và tiếng Nhật: Người lao động thường tự chi trả (vài trăm nghìn đến hơn 1 triệu VNĐ cho mỗi kỳ thi).

6.3. Chi Phí Đối Với Chương Trình Kỹ Sư:

• Thường là thấp nhất. Người lao động chủ yếu chi trả chi phí làm hồ sơ, dịch thuật, xin visa, vé máy bay (đôi khi được công ty Nhật hỗ trợ).
• Phí dịch vụ cho công ty giới thiệu việc làm (nếu có) thường thấp hoặc do nhà tuyển dụng Nhật Bản chi trả.

6.4. Các Khoản Chi Phí Phát Sinh Tại Nhật Bản (Tháng Đầu Tiên):

• Tiền nhà tháng đầu + tiền cọc (nếu có): Dù thường được ở KTX hoặc nhà công ty sắp xếp, có thể cần đóng trước tiền nhà tháng đầu và một khoản tiền cọc (shikikin, reikin – tùy nơi).
• Chi phí mua sắm đồ dùng cá nhân ban đầu: Chăn màn, vật dụng sinh hoạt cơ bản…
• Chi phí ăn uống, đi lại: Trước khi nhận tháng lương đầu tiên.
• Bảo hiểm: Bắt đầu đóng các loại bảo hiểm bắt buộc.

Người lao động nên chuẩn bị một khoản tiền dự phòng (khoảng 10-20 triệu VNĐ) mang theo khi sang Nhật để trang trải chi phí ban đầu trước khi có lương.

6.5. Làm Sao Để Chuẩn Bị Tài Chính?

• Tiết kiệm cá nhân/gia đình: Nguồn tài chính chủ động và tốt nhất.
• Vay vốn:
  • Ngân hàng Chính sách Xã hội: Có các chương trình cho vay vốn ưu đãi dành cho người đi XKLĐ thuộc diện hộ nghèo, cận nghèo, gia đình chính sách… với lãi suất thấp. Người lao động Đồng Tháp nên tìm hiểu chính sách này tại địa phương.
  • Ngân hàng thương mại: Có thể vay tín chấp hoặc thế chấp tài sản, nhưng lãi suất thường cao hơn.
  • Cảnh báo: Cần tính toán kỹ khả năng trả nợ dựa trên thu nhập dự kiến tại Nhật. Tránh vay nặng lãi từ các nguồn tín dụng đen.
• Hỗ trợ từ công ty XKLĐ: Một số công ty có thể liên kết với ngân hàng để hỗ trợ thủ tục vay vốn cho người lao động.

Quan trọng nhất:

• Minh bạch chi phí: Yêu cầu công ty XKLĐ cung cấp bảng kê chi tiết các khoản phí, có hợp đồng rõ ràng, có hóa đơn thu tiền hợp lệ.
• So sánh chi phí: Tham khảo chi phí của nhiều công ty uy tín khác nhau.
• Cảnh giác phí bất thường: Không đóng bất kỳ khoản phí nào không có trong hợp đồng hoặc không rõ ràng mục đích.

Chi phí là một rào cản không nhỏ, nhưng nếu chuẩn bị kỹ lưỡng và lựa chọn đúng đắn, người lao động Đồng Tháp hoàn toàn có thể hiện thực hóa cơ hội việc làm tại Nhật Bản.

Phần 7: Cuộc Sống Tại Nhật Bản – Những Điều Cần Biết

Sang Nhật làm việc không chỉ là thay đổi môi trường công việc mà còn là một cuộc sống hoàn toàn mới lạ. Việc chuẩn bị tâm lý và tìm hiểu trước về cuộc sống tại Nhật sẽ giúp người lao động Đồng Tháp hòa nhập nhanh hơn và tránh được những cú sốc văn hóa.

7.1. Môi Trường Làm Việc:

• Tác phong công nghiệp: Người Nhật rất coi trọng giờ giấc (hourensou – báo cáo, liên lạc, thảo luận), kỷ luật lao động, sự chính xác và trách nhiệm trong công việc. Đi làm đúng giờ (thường đến sớm 5-10 phút), tuân thủ nghiêm ngặt quy trình và quy tắc an toàn lao động là bắt buộc.
• Làm việc nhóm: Tinh thần tập thể được đề cao. Mọi người thường hỗ trợ lẫn nhau để hoàn thành mục tiêu chung của bộ phận, công ty.
• Áp lực công việc: Tùy ngành nghề và công ty, công việc có thể đòi hỏi cường độ cao, sự tập trung liên tục. Việc làm thêm giờ (tăng ca) khá phổ biến, đặc biệt trong các mùa cao điểm.
• Quan hệ cấp trên – cấp dưới: Hệ thống cấp bậc khá rõ ràng. Cần thể hiện sự tôn trọng với cấp trên và tiền bối (senpai).
• An toàn lao động (Anzen): Được đặt lên hàng đầu. Người lao động phải tuân thủ tuyệt đối các quy tắc an toàn, mặc đồ bảo hộ đúng quy định.

7.2. Điều Kiện Sinh Hoạt:

• Nhà ở:
  • Ký túc xá/Nhà công ty: Đa số thực tập sinh và lao động SSW sẽ được công ty bố trí ở ký túc xá hoặc nhà thuê chung gần nơi làm việc. Điều kiện ở khá tốt, sạch sẽ, có các tiện nghi cơ bản (điều hòa, máy giặt, bếp…). Thường ở ghép 2-4 người/phòng. Chi phí thuê nhà + điện nước ga hàng tháng sẽ bị trừ vào lương (khoảng 15.000 – 30.000 Yên/người/tháng tùy nơi).
  • Thuê nhà riêng: Kỹ sư hoặc những người có điều kiện hơn có thể thuê nhà riêng. Chi phí thuê nhà ở Nhật khá cao, đặc biệt ở các thành phố lớn, và thủ tục thuê nhà ban đầu khá phức tạp (cần tiền cọc, tiền lễ, người bảo lãnh…).
• Ăn uống:
  • Tự nấu ăn: Là cách tiết kiệm chi phí nhất. Có thể mua thực phẩm tại siêu thị, chợ. Giá cả thực phẩm ở Nhật đắt hơn Việt Nam, nhưng nếu biết cách lựa chọn và nấu ăn chung, chi phí có thể kiểm soát được (khoảng 20.000 – 30.000 Yên/người/tháng).
  • Ăn ngoài/Cơm công ty: Một số công ty có nhà ăn hoặc hỗ trợ tiền ăn trưa. Ăn ngoài khá tốn kém.
• Đi lại:
  • Xe đạp: Phương tiện phổ biến nhất để đi làm nếu ở gần.
  • Tàu điện/Xe buýt: Hệ thống giao thông công cộng cực kỳ phát triển, đúng giờ nhưng chi phí khá cao nếu đi lại thường xuyên. Người lao động cần học cách xem lịch tàu/xe và mua vé/thẻ đi lại (Suica, Pasmo…).
  • Đi bộ: Nếu ở rất gần công ty.
• Chi phí sinh hoạt khác: Điện thoại, internet, mua sắm cá nhân, giải trí… Cần có kế hoạch chi tiêu hợp lý.

7.3. Văn Hóa và Phong Tục Tập Quán:

• Chào hỏi (Aisatsu): Rất quan trọng. Luôn cúi đầu chào khi gặp cấp trên, đồng nghiệp, người lớn tuổi. Học các câu chào hỏi cơ bản theo từng tình huống.
• Đúng giờ (Jikan Genshu): Là nguyên tắc vàng trong cả công việc và cuộc sống. Trễ hẹn được coi là thiếu tôn trọng.
• Sự im lặng và ý tứ: Người Nhật thường không thể hiện cảm xúc quá mạnh mẽ ra bên ngoài, coi trọng sự ý tứ, tránh làm phiền người khác nơi công cộng (giữ im lặng trên tàu điện, không nói chuyện điện thoại to…).
• Phân loại rác (Gomi Bunbetsu): Cực kỳ nghiêm ngặt. Rác phải được phân loại chi tiết (rác cháy được, không cháy được, chai lọ, nhựa, giấy…) và bỏ đúng ngày, đúng nơi quy định. Không tuân thủ có thể bị phạt hoặc gây khó chịu cho hàng xóm.
• Văn hóa xếp hàng: Luôn tự giác xếp hàng chờ đợi ở mọi nơi (nhà ga, siêu thị, quán ăn…).
• Cởi giày trước khi vào nhà: Luôn bỏ giày dép ở ngoài cửa trước khi bước vào nhà riêng, nhà người khác, hoặc một số nơi công cộng như đền chùa, phòng khám…
• Tắm Osen/Sento (Nhà tắm công cộng): Một nét văn hóa đặc trưng. Cần tìm hiểu quy tắc trước khi sử dụng (tắm sạch trước khi vào bồn chung, không mặc đồ bơi…).
• Quà tặng: Tặng quà là một phần quan trọng trong văn hóa giao tiếp, thể hiện sự cảm ơn hoặc xin lỗi. Cách gói quà và trao quà cũng rất được chú trọng.

7.4. Hệ Thống Y Tế và Bảo Hiểm:

• Bảo hiểm y tế (Kenko Hoken): Bắt buộc tham gia. Người lao động sẽ được cấp thẻ bảo hiểm. Khi đi khám chữa bệnh, chỉ cần xuất trình thẻ này và thường chỉ phải chi trả 30% chi phí y tế, 70% còn lại do bảo hiểm chi trả.
• Bảo hiểm hưu trí (Nenkin): Bắt buộc tham gia. Sau khi về nước, người lao động có thể làm thủ tục xin hoàn lại một phần tiền bảo hiểm hưu trí đã đóng (thường sau khi đóng đủ 6 tháng trở lên).
• Bảo hiểm thất nghiệp (Koyou Hoken): Được trừ vào lương hàng tháng.
• Bảo hiểm tai nạn lao động (Rosai Hoken): Do công ty đóng 100%. Chi trả chi phí điều trị và trợ cấp nếu người lao động bị tai nạn trong quá trình làm việc.
• Cách đi khám bệnh: Nên tìm hiểu các phòng khám, bệnh viện gần nơi ở. Có thể nhờ người quản lý hoặc đồng nghiệp hỗ trợ nếu tiếng Nhật chưa tốt.

7.5. Giao Lưu và Hòa Nhập:

• Cộng đồng người Việt: Tại Nhật có cộng đồng người Việt Nam khá đông đảo. Tham gia các hội nhóm đồng hương (online hoặc offline) giúp chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ lẫn nhau và giảm bớt nỗi nhớ nhà.
• Kết bạn với người Nhật: Cố gắng giao tiếp, học hỏi từ đồng nghiệp, hàng xóm người Nhật để hiểu hơn về văn hóa và cải thiện tiếng Nhật.
• Tham gia lễ hội, sự kiện địa phương: Cách tốt để trải nghiệm văn hóa và hòa nhập với cuộc sống bản địa.
• Giữ liên lạc với gia đình: Gọi điện, video call thường xuyên để chia sẻ và nhận được sự động viên từ người thân ở Đồng Tháp.

7.6. Khó Khăn và Cách Vượt Qua:

• Sốc văn hóa: Sự khác biệt về ngôn ngữ, lối sống, cách suy nghĩ có thể gây khó khăn ban đầu. Cần kiên nhẫn, cởi mở học hỏi và thích nghi.
• Rào cản ngôn ngữ: Nỗ lực học tiếng Nhật mỗi ngày là chìa khóa để giao tiếp tốt hơn, hiểu công việc và hòa nhập cuộc sống.
• Nỗi nhớ nhà: Là điều khó tránh khỏi. Giữ liên lạc với gia đình, tham gia hoạt động cộng đồng, tập trung vào công việc và mục tiêu sẽ giúp vượt qua.
• Áp lực công việc/cuộc sống: Tìm cách cân bằng giữa công việc và nghỉ ngơi, chia sẻ khó khăn với bạn bè, người quản lý hoặc liên hệ công ty phái cử để được hỗ trợ.

Cuộc sống ở Nhật có nhiều thử thách nhưng cũng đầy trải nghiệm thú vị và cơ hội học hỏi. Sự chuẩn bị kỹ lưỡng về tâm lý và kiến thức sẽ giúp người lao động Đồng Tháp tự tin hơn trên hành trình này.

Phần 8: Quyền Lợi và Nghĩa Vụ Của Người Lao Động Tại Nhật Bản

Khi làm việc tại Nhật Bản, người lao động Việt Nam, bao gồm cả lao động Đồng Tháp, được bảo vệ bởi luật pháp Nhật Bản và các thỏa thuận hợp tác giữa hai nước. Đồng thời, người lao động cũng có những nghĩa vụ cần tuân thủ.

8.1. Quyền Lợi Cơ Bản:

• Hợp đồng lao động rõ ràng: Được ký kết hợp đồng lao động bằng văn bản với đầy đủ thông tin về công việc, thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi, mức lương, điều kiện làm việc, thời hạn hợp đồng, quyền và nghĩa vụ của các bên. Hợp đồng thường có bản tiếng Việt để người lao động hiểu rõ.
• Mức lương:
  • Được trả lương không thấp hơn mức lương tối thiểu theo vùng do Chính phủ Nhật Bản quy định. Mức lương tối thiểu này được điều chỉnh hàng năm.
  • Lương làm thêm giờ, làm việc vào ngày nghỉ, ngày lễ, làm việc ban đêm phải được trả cao hơn theo quy định của Luật Lao động Nhật Bản (thường từ 125% – 150% trở lên so với lương cơ bản).
  • Được nhận bảng lương chi tiết hàng tháng, thể hiện rõ tổng thu nhập, các khoản khấu trừ (thuế, bảo hiểm, tiền nhà…).
• Thời giờ làm việc và nghỉ ngơi:
  • Thời giờ làm việc tiêu chuẩn không quá 8 giờ/ngày và 40 giờ/tuần.
  • Được nghỉ ít nhất 1 ngày/tuần (thường là Chủ Nhật) và các ngày lễ quốc gia của Nhật Bản.
  • Được nghỉ phép hàng năm có lương (nenkyuu) sau 6 tháng làm việc liên tục (số ngày nghỉ tăng dần theo thâm niên).
• Bảo hiểm xã hội và bảo hiểm lao động:
  • Được tham gia đầy đủ các loại bảo hiểm bắt buộc: Bảo hiểm y tế, Bảo hiểm hưu trí, Bảo hiểm thất nghiệp, Bảo hiểm tai nạn lao động.
  • Được hưởng các chế độ từ bảo hiểm khi ốm đau, tai nạn lao động, thất nghiệp (đủ điều kiện)…
• Điều kiện làm việc an toàn, vệ sinh: Được làm việc trong môi trường đảm bảo an toàn, vệ sinh lao động, được cung cấp trang thiết bị bảo hộ cần thiết.
• Không bị phân biệt đối xử: Được đối xử bình đẳng như lao động người Nhật về điều kiện làm việc, lương thưởng, phúc lợi (trong cùng vị trí và năng lực). Không bị phân biệt đối xử dựa trên quốc tịch, giới tính, tôn giáo…
• Quyền tự do cá nhân: Ngoài giờ làm việc, có quyền tự do đi lại, liên lạc, tham gia các hoạt động cá nhân, tôn giáo, tín ngưỡng hợp pháp.
• Quyền được hỗ trợ và bảo vệ:
  • Từ Nghiệp đoàn/Công ty tiếp nhận: Có trách nhiệm quản lý, hướng dẫn công việc, đời sống, hỗ trợ giải quyết khó khăn ban đầu, là cầu nối giữa người lao động và công ty sử dụng lao động.
  • Từ Công ty phái cử tại Việt Nam: Có trách nhiệm theo dõi, quản lý lao động trong suốt thời hạn hợp đồng, phối hợp giải quyết các vấn đề phát sinh, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người lao động.
  • Từ Cơ quan quản lý Nhật Bản (OTIT – Organization for Technical Intern Training): Đối với thực tập sinh, OTIT là cơ quan giám sát việc thực hiện chương trình, tiếp nhận khiếu nại và bảo vệ quyền lợi cho thực tập sinh.
  • Từ Đại sứ quán/Lãnh sự quán Việt Nam tại Nhật Bản: Hỗ trợ các vấn đề liên quan đến giấy tờ tùy thân, bảo hộ công dân trong trường hợp cần thiết.
• Quyền khiếu nại, tố cáo: Có quyền khiếu nại nếu quyền lợi bị xâm phạm (ví dụ: không được trả lương đúng hạn, bị ép làm việc quá sức, điều kiện làm việc không đảm bảo…). Việc khiếu nại có thể gửi đến nghiệp đoàn, công ty phái cử, OTIT, hoặc các cơ quan tư vấn lao động tại Nhật Bản.
• Quyền nhận lại tiền Nenkin: Sau khi kết thúc hợp đồng và về nước, có quyền làm thủ tục xin hoàn lại một phần tiền bảo hiểm hưu trí đã đóng.

8.2. Nghĩa Vụ Của Người Lao Động:

• Tuân thủ Hợp đồng lao động: Thực hiện đúng các điều khoản đã ký kết về công việc, thời hạn, nội quy lao động.
• Tuân thủ pháp luật Nhật Bản: Chấp hành nghiêm chỉnh luật pháp nước sở tại, bao gồm luật lao động, luật cư trú, luật giao thông, các quy định về an ninh trật tự, bảo vệ môi trường…
• Tuân thủ nội quy công ty: Chấp hành các quy định về giờ giấc, tác phong, an toàn lao động, bảo mật thông tin… của công ty đang làm việc.
• Làm việc chăm chỉ, có trách nhiệm: Hoàn thành tốt công việc được giao, có ý thức học hỏi, nâng cao tay nghề, bảo quản máy móc thiết bị.
• Đóng các khoản chi phí bắt buộc: Nộp đúng hạn các khoản tiền nhà, điện nước ga, thuế thu nhập cá nhân (nếu có), bảo hiểm xã hội theo quy định.
• Giữ gìn sức khỏe: Có ý thức chăm sóc sức khỏe bản thân để đảm bảo khả năng làm việc.
• Học tiếng Nhật: Liên tục trau dồi khả năng tiếng Nhật để phục vụ công việc và hòa nhập cuộc sống.
• Không tự ý bỏ việc, bỏ trốn ra ngoài làm việc bất hợp pháp: Đây là hành vi vi phạm nghiêm trọng hợp đồng và pháp luật Nhật Bản, sẽ bị trục xuất và cấm nhập cảnh trở lại. Đồng thời gây ảnh hưởng xấu đến hình ảnh lao động Việt Nam và các chương trình hợp tác lao động.
• Thông báo kịp thời khi có vấn đề: Chủ động thông báo cho người quản lý, nghiệp đoàn hoặc công ty phái cử khi gặp khó khăn, vướng mắc trong công việc hoặc cuộc sống để được hỗ trợ giải quyết.
• Hoàn thành thủ tục khi kết thúc hợp đồng: Làm các thủ tục cần thiết với công ty, nghiệp đoàn và cơ quan chức năng Nhật Bản trước khi về nước đúng hạn.

Việc hiểu rõ và thực hiện đúng quyền lợi cũng như nghĩa vụ là yếu tố then chốt để người lao động Đồng Tháp có một quá trình làm việc thành công, an toàn và hợp pháp tại Nhật Bản.

Phần 9: Chuẩn Bị Cho Tương Lai: Sau Khi Hoàn Thành Công Việc Tại Nhật

Thời gian làm việc tại Nhật Bản, dù là 3 năm, 5 năm hay lâu hơn, rồi cũng sẽ kết thúc. Việc có kế hoạch và định hướng rõ ràng cho tương lai sau khi trở về là rất quan trọng để tận dụng tối đa những gì đã học hỏi và tích lũy được.

9.1. Tích Lũy Tài Chính Hiệu Quả:

• Lập kế hoạch chi tiêu: Ngay từ khi ở Nhật, hãy đặt mục tiêu tiết kiệm rõ ràng hàng tháng. Ghi chép chi tiêu, cắt giảm những khoản không cần thiết.
• Gửi tiền về nhà: Gửi tiền tiết kiệm về cho gia đình ở Đồng Tháp một cách đều đặn và an toàn thông qua các kênh chuyển tiền hợp pháp, uy tín.
• Tìm hiểu về đầu tư: Nếu có thể, tìm hiểu các kênh đầu tư an toàn tại Việt Nam để số tiền tích lũy có thể sinh lời (gửi tiết kiệm ngân hàng, mua vàng…). Cẩn trọng với các lời mời đầu tư rủi ro cao.

9.2. Tận Dụng Kiến Thức và Kỹ Năng Đã Học:

• Kỹ năng nghề: Kinh nghiệm làm việc thực tế với công nghệ, quy trình hiện đại của Nhật Bản là một lợi thế cạnh tranh rất lớn khi tìm việc tại Việt Nam.
• Tiếng Nhật: Trình độ tiếng Nhật tốt (N4, N3 trở lên) mở ra vô vàn cơ hội việc làm tại các công ty Nhật Bản đầu tư tại Việt Nam (ở Đồng Tháp hoặc các tỉnh thành lớn như TP.HCM, Bình Dương, Đồng Nai…) với mức lương cao:
  • Biên phiên dịch
  • Nhân viên văn phòng (hành chính, nhân sự, kế toán…)
  • Quản lý sản xuất, quản lý chất lượng
  • Kỹ thuật viên, kỹ sư
  • Giáo viên tiếng Nhật
• Tác phong làm việc: Sự chuyên nghiệp, kỷ luật, tỉ mỉ học được từ người Nhật sẽ được các nhà tuyển dụng đánh giá cao.
• Kiến thức văn hóa: Hiểu biết về văn hóa Nhật giúp làm việc hiệu quả hơn trong môi trường công ty Nhật.

9.3. Các Hướng Đi Sau Khi Về Nước:

• Tìm việc tại các công ty Nhật Bản ở Việt Nam: Đây là lựa chọn phổ biến và khả thi nhất, giúp phát huy tối đa lợi thế về ngôn ngữ và kinh nghiệm. Có thể tìm việc tại các khu công nghiệp ở Đồng Tháp (nếu có công ty Nhật) hoặc các tỉnh lân cận.
• Làm việc cho các công ty Việt Nam có hợp tác với Nhật Bản: Các công ty này cũng cần nhân sự biết tiếng Nhật và hiểu văn hóa Nhật.
• Tự kinh doanh/Khởi nghiệp: Sử dụng số vốn tích lũy được và kinh nghiệm học hỏi để bắt đầu công việc kinh doanh riêng tại Đồng Tháp. Có thể là mở cửa hàng, xưởng sản xuất nhỏ, kinh doanh dịch vụ liên quan đến Nhật Bản (dạy tiếng Nhật, tư vấn du học/XKLĐ…), hoặc áp dụng kỹ thuật nông nghiệp/chế biến học được từ Nhật vào mô hình kinh doanh tại quê nhà.
• Tiếp tục học lên cao: Sử dụng vốn và kiến thức để học thêm các chứng chỉ nghề, học đại học/cao đẳng (nếu chưa có bằng) để nâng cao trình độ.